آیت اله سیدمحمدرضا طاهائی میبدی در شهرستان میبد متولد گردید آموزش اولیه را در شهر خود و سس جهت ادامه تحصیلات به قم عزیمت نموده و سپس به نجف اشرف رفت و از محضر آیات عظام عبدالهادی شیرازی ، سیدمحمود شاهرودی و ابوالقاسم خویی کسب علم نموده و به درجه اجتهاد نائل آمد سپس به ایران مراجعت و در شهر گرگان رحل اقامت افکند و به دعوت شیخ رضا مدرس جلینی و به جای ایشان امامت مسجد جامع و مدیریت مدرسه سردار را پذیرفت.
آیت الله طاهایی میبدی متولد سال 1303 در شهرستان میبد از توابع یزد در ۲۹ سالگی و پس از گذراندن دوره های تحصیل علوم دینی در نجف و قم به دعوت مرحوم آیت الله محمدرضا مدرس جلینی از علمای گرگان راهی این شهر شد و ۷۰ سال باقیمانده عمرش را با تلاش برای نشر علوم دینی و اسلام به همراه تربیت طلاب در حوزه علمیه رضویه گرگان گذراند.
از آیت الله میبدی کتابی به یادگار نمانده اما سخنرانی و نوشته های متعدد ایشان در زمینه های مختلف علوم اسلامی از جمله تفسیر قرآن کریم، شرح نهج البلاغه، فقه، فلسفه، کلام و عرفان مورد استفاده جویندگان علم و فرهنگ قرار می گیرد.
آیت الله میبدی دوره مقدماتی تحصیل خود را در حوزه علمیه خان یزد گذراند و پس از آن برای ادامه تحصیل راهی ری و سپس مدرسه "دارالشفاء" قم شد و با شرکت در دروس ادبیات، این علم را فرا گرفت.
وی در ادامه تلاش برای فراگیری علوم دینی از قم به همدان رفت و پس از بهره بردن از کلاس درس تفسیر قرآن آیت الله آخوند ملاعلی به قصد حضور در حوزه علمیه نجف با پای پیاده راهی کرمانشاه و سپس کربلا شد.
وی در نجف اشرف به مدرسه قزوینیها رفت و ادبیات، قوانین و شرح لمعه را از سید احمد اشکوری، سیدمحمدباقر محلاتی و شیخ ذبیح الله قوچانی از علمای آن روز حوزه علمیه نجف فرا گرفت.
آیت الله میبدی سپس به مدرسه بزرگ آخوند نجف رفت و رسائل، مکاسب، کفایه، حکمت و فلسفه را در محضر آیات عظام حاج میرزا حسن یزدی، شیخ محمد حسین تهرانی، میرزا هاشم آملی، سید یحیی مدرسی یزدی و شیخ عبدالرحیم گنابادی فرا گرفت و در فلسفه و کلام از محضر آیت الله شیخ مرتضی طالقانی بهره برد و دروس خارج را نزد سید عبدالهادی شیرازی، شیخ محمد کاظم شیرازی، سیدابوالقاسم خویی و سید یحیی مدرسی آموخت
آیت الله میبدی در خاطراتش می گوید: آیت الله خویی لطف خاصی به من داشتند و مایل بودند که در نجف بمانم و من هم نمیخواستم از محضر اساتید بزرگی حوزه علمیه این شهر دور شوم اما مشیت خداوند چیز دیگر بود و همان شد که میخواست.
آیت الله میبدی فروردین سال ۱۳۲۸ و پس از طی کردن دوره تحصیل علوم دینی و بهره بردن از بزرگان و علما به ایران بازگشت.
معظم له در خاطراتش گفته "برای دیدار فامیل و سیاحت منطقه شمال عازم گرگان شدم و مدتی در روستای قلی آباد که تعدادی از فامیلهای ما آنجا بودند توقف داشتم؛ مرحوم آیت الله مدرس جلینی به آنجا آمد و بعد از یک مذاکره علمی علاقه خاصی به من پیدا کرد و مرا به گرگان دعوت کرد. او در مسجد جامع گرگان امامت داشت و در مدرسه رضویه تدریس میکرد؛ طولی نکشید که ایشان مریض شد و به دوستانش سفارش کرد مرا برای اقامه نماز بیاورند؛ چند هفته بعد ایشان درگذشت و بدین ترتیب از قضا به دامن قدر افتادم و در گرگان ماندگار شدم".
قرار بود حضور آیت الله میبدی در گرگان چند ماهه باشد اما با فوت آیت الله مدرس جلینی وی به دعوت مردم مسوولیت اقامه نماز در مسجد جامع و مدیریت حوزه علیمه رضویه این شهر را پذیرفت و ۷۰ سال این کار را ادامه داد.
آیت الله میبدی از چهره های تاثیرگذار مبارزات سیاسی مردم گرگان و دشت و از جمله فعالان سیاسی در مسیر آرمانهای انقلاب اسلامی به شمار می رفت که امضای وی در اعلامیه های اعتراض آمیز مردم گلستان به حکومت شاهنشاهی پهلوی به یادگار مانده است.
وی به همراه علمای دیگر گرگان در تظاهرات چندهزار نفری مردم گرگان علیه رژیم پهلوی به علت هتک حرمت زائران امام رضا (ع) در پنجم آذرماه ۱۳۵۷ در صف نخست راهپیمایی تاریخی حماسه خونین مردم گرگان علیه رژیم طاغوت حضور داشت.
ایشان از سال ۱۳۵۶ شمسی دارای نقش برجسته در تحولات انقلاب منطقه شمال بود به نحوی که در بسیاری از برنامههای ضد طاغوتی به عنوان پیش قراول تظاهرات و راهپیمایی حضور داشت.
حضور آیت الله میبدی در جریانات انقلابی علاوه بر ایجاد ترس در ماموران شاهنشاهی موجب دلگرمی و جان پناهی برای جوانان حامی انقلاب بود و سبب می شد مردم کوچه و بازار با عزم و اراده قوی تر در راه تحقق انقلاب و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران وارد میدان مبارزه علیه طاغوت شوند.
آیت الله سید محمد رضا طاهایی میبدی از علما و دانشمندان شمال و شهرستان گرگان بوده و علاوه بر فعالیت سیاسی و اجرایی دغدغه فرهنگی و علمی نیز داشت و عمر خود را در نشر، ترویج، تبلیغ، تالیف و تدریس احکام اسلامی و معارف دینی، تربیت شاگردان و طلاب و ترویج مکتب اهل بیت علیه السلام سپری کرد.
وی شخصیتی با نفوذ در بین جوانان انقلابی استرآباد بود و علاوه بر وجهه مذهبی و دینی به عنوان یک فرد مصالحه گر و میانجی در بین مردم جایگاه والایی داشت و همواره اهالی منطقه برای حل اختلافات خانوادگی و حتی برخی دعاوی حقوقی به ایشان مراجعه می کردند.
همچنین زندگی ساده و بی آلایش وی در کنار سواد علمی و اخلاق خوب، باعث حسن شهرت و نفوذ کلام آیت الله میبدی در بین جوانان گرگانی شد.
تجهیز مسجد جامع گرگان به کتابخانه با بیش از هزاران جلد کتاب در سال ۱۳۵۲ از جمله اقدامات ماندگار ایشان در راستای ترویج اندیشه و دانش بود که این مکان همچنان در ارایه خدمت به مردم، طلاب و دانشجویان منطقه فعال است.
در حوالی ۱۳۳۰ و در زمان اوج دوران فعالیت حزب توده و کمونیست و گروه های ضددین در منطقه گرگان و دشت، آیت الله میبدی با همراهی ۱۰ نفر از روحانیان اقدام به تشکیل جمعیت یاوران قرآن برای مقابله با این جریانات کرد که این گروه با فعالیت های مستمر نقش زیادی در حفظ و گسترش اسلام و جلوگیری از نفوذ افکار کمونیستی و القائات نهیلیستی (هیچانگاری) در منطقه داشت.
همچنین آیت الله میبدی توجه ویژه ای به حفظ انفال و طبیعت داشت به نحوی که در ۲۷ دیماه ۱۳۵۷ یک روز پس از فرار شاه با صدور بیانیه ای هرگونه دست اندازی به جنگل های منطقه را ممنوع اعلام کرد و از مردم خواست برای حفظ طبیعت از دست اندازی به جنگل ها و قطع درختان اجتناب شود.
ایشان با تسلط به مباحث روز منطقه و دغدغه های منطقه گرگان و دشت با صدور این اعلامیه، جلو تخریب بیشتر جنگل ها و سوزاندن درختان به طمع بدست آوردن زمین زراعی را گرفت.
- مرمت مدرسه رضویه گرگان
- مدیریت مدرسه رضویه
- تأسیس کتابخانه مسجد جامع گرگان
- تربیت طلاب و روحانیون
آیتالله میبدی ۲۳ دی ۱۳۹۸ به علت بیماری و کهولت سن دارفانی را وداع گفت و پیکرش با حضور اقشار مختلف مردم و شماری از مسوولان استان گلستان تشییع و در امامزاده عبدالله گرگان به خاک سپرده شد.
آخوند یارمحمد نظری، مشهور به «یارجان آخوند»، فرزند آنه بای (امانمحمد) و نازبی بی، سال 1299 در اُبه داز، در روستای چین سولی آق قلا به دنیا آمد. وی ابتدا در مدرسه دولتی چین سولی مشغول به تحصیلات کلاسیک شده، در حدود سالهای 18-1317ش مدرک ششم ابتدایی خود را از مدرسه آق قلا دریافت کرد. مدتی در خدمت خلیل خان پرچم به مباشری املاک پهلوی اشتغال داشت،